Tıpta artık bir çok ameliyat kapalı (laparoskopik) usulle yapılıyor. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç.Dr. Taha Takmaz, kapalı usulün avantajlı istikametlerini anlattı.
Jinekolojik hastalıklar olarak isimlendirilen bayan hastalıkları, pek çok bayanın sistemli denetimlerini ihmal etmesi nedeniyle hayat kalitesini olumsuz etkiliyor. Muayene ve ameliyat süreçlerinin ertelenmesi de daha önemli sorunlara yol açabiliyor. Fakat laparoskopik cerrahi yani kapalı ameliyat tekniği, bayan hastalıklarının tedavisinde cerraha ve hastaya sunduğu kolaylıklar ile tercih sebebi oluyor.
Laparoskopik cerrahi süratli güzelleşme müddeti, erken taburculuk imkanı, kanama ve komplikasyon riskinin az olması, daha küçük ameliyat izi üzere kıymetli avantajlar sağlıyor. Bayan ve Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Doç. Dr. Taha Takmaz, kapalı sistem olan laparoskopik cerrahinin kullanıldığı bayan hastalıkları hakkında bilgi verdi.
Laparoskopik Sistem Hem Teşhis Hem De Tedavi Emelli Kullanılabiliyor
Göbek deliğine yapılan 1 cm’lik kesiden ucunda kamera ve ışık kaynağı bulunan çubuk formunda bir alet ile imaj ekrana yansıtılıyor. Uygulanacak tedaviye bağlı olarak değişmekle birlikte karnın her iki yanına yapılan 0.5cm’lik iki yahut üç kesiden de ameliyatlara uygun cerrahi aletler yerleştirilerek süreç gerçekleştiriliyor.
Kemoterapi Nedeniyle Erken Menopoza Giren Kadınlara Öneriler
İşlem sırasında tüm yapıların gözlemlenebilmesi ve cerrahinin gerçekleştirilebilmesi için karın karbondioksit (CO2) gazıyla şişiriliyor. Bu gaz yanıcı değildir, bu sayede ısı ve elektrik gücü yayan cerrahi aletler inançla kullanılabiliyor. Ayrıyeten bedenden emilmesi durumunda rastgele bir ziyanı olmadığı için ameliyatlarda en çok tercih edilen gaz halini alıyor. Karbondioksit gazı ile karnın şişirilmesinin akabinde kamera ile karın içi organlar ayrıntılı olarak inceleniyor ve cerrahi aletler ile ameliyat gerçekleştiriliyor.
Jinekolojide laparoskopinin uygulandığı durumlar şöyle sıralanmaktadır:
- Tanısal (Diagnostik) Laparoskopi: Jinekolojik muayene ve görüntüleme teknikleri teşhis sürecinde her vakit kâfi olamayabilir yahut ön teşhisin doğrulanması gerekebilir. Bu üzere durumlarda tanısal (diagnostik) laparoskoi altın standart yaklaşımdır. Bilhassa infertilite (kısırlık) olaylarında gebeliğe mani olabilecek karın içi patolojinin varlığının araştırılmasında sıklıkla tercih edilir. Bu süreç sırasında tüplerin açık olup olmadığı, yumurtalık işlevi ve karın içindeki yapışıklıklar değerlendirilip tedavi edilebilir. Ayrıyeten kronik pelvik ağrısı olan bayanlarda alttan yatan faktörün araştırılması için uygulanabilir.
- Miyomlar: Miyomlar, bayanlarda en sık rastlanan jinekolojik rahatsızlıklardandır. Rahim kas dokusundan kaynaklanan düzgün huylu bu tümörler ağrı, kanama, infertilite (kısırlık), tekrarlayan düşükler, erken doğum üzere şikayetlere yok açabilir. Günümüzde bu cerrahi uygun hastalarda miyom ameliyatlarında öncelikli olarak tercih edilen sistemdir.
- Yumurtalık Kistleri: Her yumurtalık kistinin tedavisinde birinci tercih cerrahi yaklaşım değildir. Lakin medikal tedaviye cevap vermeyen kistlerde, boyutları artmış kistlerde, dermoid kistlerde, endometrioma (çikolata kisti) tedavisinde bu cerrahiye başvurulabilir.
- Endometriozis: Endometriozis rahim duvarını oluşturan endometrium katmanının bedende farklı dokularda yahut organlarda yerleşmesi durumudur. Karın içerisinde oluşturduğu yangıya bağlı olarak yapışıklıklar ve anatomide değişikliklere yol açar. Endometriozis kaynaklı ağrı ve infertilite (kısırlık) tedavisinde laparosk0pi altın standart cerrahi yaklaşımdır.
- Histerektomi (Rahim Çıkarılması): Tedaviye dirençli kanama, ağrı, miyomları olan daha ileri yaştaki hastalarda laparskopik olarak uterus (rahim) çıkarılarak kesin bir tedavi sağlanabilir.
- Rahim ve Vajina Sarkması: İleri yaşta, çok sayıda vajinal doğum yahut sıkıntı doğum yapanlarda ve genetik yatkınlığı olanlarda karşılaşılabilen genital organlarda sarkma tedavisinde laparoskopik sakrokolpopeksi operasyonu gerçekleştirilebilir.
- İnfertilite (Kısırlık): Laparoskopi ile iç genital organlarda gebeliğe mani olabilecek yapışıklıkların ve patolojilerin hem tanısı hem de birebir seansta tedavisi sağlanabilir.
- idrar Kaçırma Tedavisi: İdrar kaçırma tedavisinde hem vajinal hem de laparoskopik teknikler tercih edilebilir. Bilhassa daha evvel başarısız olmuş idrar kaçırma tedavisi hikayesi olan hastalarda Burch operasyonu laparoskopik sistemle gerçekleştirilebilir.
- Dış Gebelik: Dış gebelik erken periyot gebeliklerin en riskli ve anne adayı için hayati tehlike oluşturacak komplikasyonudur. Laparoskopik olarak tedavisi sağlanabilir.
- Tüp Bağlanması ve Tüp Açılması: Tüplerin bağlanması tesirli bir korunma prosedürüdür laparoskopik olarak tıpkı gün taburcu olacak biçimde süreç yapılabilir. Daha evvel tüplerini bağlatıp tekrar gebelik planı olan bayanlarda da tüplerin açılması ameliyatı laparoskopik olarak gerçekleştirilebilir.
- Rahim Ağzı Yetmezliği ve Serklaj: Tekrarlayan gebelik kaybı olanlarda rahim ağzına atılan serklaj dikişi laparoskopik sistemle de atılabilmektedir. Muvaffakiyet bahtı vajinal süreçlere nazaran daha yüksektir.
- Jinekolojik Kanser Tedavisi: Endometrium (rahim duvarı) kanseri, over (yumurtalık) kanseri ve erken evre serviks (rahim ağzı) kanseri tedavisinde kullanılmaktadır.
(BSHA-Bilim Ve Sıhhat Haber Ajansı)